درسنامه تئوری کفش طبی
نویسنده :دکتر علیرضا طاهری
ناشر: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با همکاری انتشارات فرهنگ پژوهان دانش 09133709764
تعداد صفحات: 110 قطع: رحلی
نوبت چاپ: اول تاریخ چاپ: 1403
پیشگفتار
طراحی زیبا و بی نظیر خالق در قسمتهای مختلف بدن عجز و ناتوانی انسان را زمانی که بخشی از این بدن آسیب می بیند بیشتر از هر وقت دیگر گوشزد می کند . براي یک متخصص باليني فهميدن اينكه هر بيماري يك دركي از سلامتي خودش دارد بسيار مهم است. بنابراين بايد به موارد زیر به عنوان یک الگو و دستورالعمل صحیح توجه داشت:
- آيا بيمار به درك شرايط خطرناك پیش روی خود واقف است؟(درک حساسیت )
- آيا بيمار خدمات ارائه شده براساس شرايطش را قبول مي كند؟( درك از خدمات)
- آيا بيمار قادر به شناخت مزاياي درمان براساس شرايطش است؟( درك منافع)
- چه مشكلاتي توسط بيمار در قبول فرایند درمان درك مي شود؟( درك موانع)
- چه چيزي بيمار را آماده پذيرفتن فرایند صحيح درمان مي كند؟( راهنمايي براي عمل كردن)
- چه چیزی باعث كارآيي فرد مي شود.( كارآيي فردي)
این الگو برای هر شرایط خاص که در زندگی فرد بوجود می آید قابل تامل است. کفش به عنوان یک وسیله لازم و ضروری جهت فعالیتهای روزمره از ابتدا تا انتهای عمر با انسان همراه است لذا باید به همه ابعاد موثر آن توجه نمود. یک بیمارنورولوژیکی و یا ارتوپدی مثل بقیه افراد حق زندگی ، مشارکت و فعالیت را دارد لذا بایستی بتواند با پوشیدن کفش مناسب به زندگی روزمره خود ادامه دهد .
در اعمال اين الگو براي كفش طبي نیز اولين مسئله اي كه مورد توجه قرار مي گيرد درك بيمار از شرايط پايش است و اينكه آيا آنها توانايي تشخيص اين واقعيت را دارند كه سلامت پايشان در بهبود كلي، میزان حركت، كيفيت زندگي و فعاليت اجتماعي آنها مهم است؟ آيا آنها مي دانند بهبودی آنها در گرو تصمیم خود آنها در جهت بهبودي است؟
براي مثال بی توجهی یک بیمار ديابتی با زخم پا ممكن است به قطع اندام منجر شود . آيا بيمار توانايي درك و توانایی ارتباط بين انتخاب كفش طبي و تشكيل زخم را دارد؟ بدون درك اين حلقه ارتباطي هرگونه تلاش براي تغيير رفتار بيمار بي نتيجه خواهد بود. ممكن است در بعضي از بيماران پوشيدن كفش طبي مناسب كه در نظر آنها زشت، غير جذاب است و آنها را از حالت نرمال خارج مي كند در لحظه اول مورد قبول واقع نشود امّا با یک مشاوره منطقی توسط متخصص باليني هنگامي كه بيمار كفش طبي مناسب را پوشيد و فايده كفش طبي را درك كرد يك تغيير تدريجي به دست می آید.
متخصصان باليني باید تلاش کنند بيماران درك فيزيولوژي درست از خود و موانع اجتماعي و احساسي كه ممكن است در اثر ظاهر كفش طبي بوجود آید داشته باشند. هم چنين انها بايد استراتژي درمان و تغيير رفتار مورد نياز براي بهبود سلامت پاي بيماران براي غلبه بر موانع را سازماندهي كنند. هنگامي كه تغيير رفتار به دست آمد تلاش بايد در جهت اطمينان دادن به بيمار باشد تا تغييرات را تحمل كند .
گفت و گو با بیمار براي ناخوشي ها و عدم رفع موانع لازم است تا بيمار بر تغييرات رخ داده در حالت كفش واقف شود. براي متخصص باليني اين عمل ممكن است فرآيند خسته كننده و آرامي باشد در عین حال بيمار نبايد تحت فشار قرار بگيرد مگر آنكه بيمار آماده تغييرات باشد.
افراد متخصص باید در مقابل واكنش بيماران بسيار با دقت و مسئوليت پذير باشند و هر گونه مقاومت به تغييرنشان داده شده توسط بيمار بايد مورد توجه قرار بگيرد . اين مقاومت بيمار نشانگر عدم آمادگي وي براي تغييرات است در اين صورت متخصص نياز به اصلاح استراتژي براي ايجاد انگيزه است.
ارتباط بين بيمار و متخصص بايد به حالت مشاركتي باشد. به عبارت دیگرفرد متخصص بايد به خاطر داشته باشد كه بيمار حق انتخاب دارد البته بايد اين نكته را بپذيرد كه نتيجه ی عملي را كه انجام مي دهند مي بينند. اين فرآيند يك تغيير تدريجي است و فرد متخصص بايد سازگار باشد حتي اگر تغييرات در رفتار كه باعث نتايج مثبت مي شود اندك باشد. اگر بيماران بيان كنند كه بهبود يافته اند فرد متخصص بايد رفتاري كه باعث بهبودي شده را باز شناسد و فرد را تحسين كند. بهبودي به صورت آرام و تدريجي خواهد بود ، تغييرات كوچك ممكن است توسط بيماران ديده نشود اما فرد متخصص قادر به استفاده از وسايل اندازه گيري درجه بندي درد به صورت قابل قياس است كه در هر ملاقات پيشرفت ايجاد شده در بيماران به آنها گوشزد شود.
براي بهره مندي از روش هاي گفت و گو برای افزایش انگیزه مؤثر فرد متخصص بايد به روش هاي بيمار مداري آگاه باشد.بيماران بايد ارزش خصوصيات كفش طراحي شده كه داراي ابعاد و طول مناسب براي پاي آنها در طول مراحل مختلف راه رفتن را بداند.
بخشی از میزان موفقیت در توانبخشی بیمار در تحرک و راه رفتن توجه به قسمتهای مختلف یک کفش طبی است که بر اساس نیاز واقعی هر فرد جز با علم و آگاهی از عملکرد پا و مچ پا امکان پذیر نیست .
عدم وجود منبعی جامع در رشته ارتوز و پروتزکه بتواند راهنمای استاندارد و مطلوب آموزشی برای ارزیابی پا و تجویز مناسب کفش طبی ما را بر آن داشت با تدوین این کتاب ضمن معرفی اصول پایه ای مربوط به ویژگیهای آناتومی و آنتروپومتری پا ، آشنائی با قسمتهای تشکیل دهنده کفش طبی و عملکرد آنها گامی موثر در جهت توجه و رعایت اصول علمی و عملی در طراحی و ساخت و تجویز کفش طبی به عنوان یک جزء لاینفک درهنگام استفاده از ارتوز و پروتز و بر اساس شرایط و نیاز افراد باشد. امید آنکه این منبع آموزشی بتواند در کنار دیگر منابع آموزشی به ارتقاء سطح علمی فراگیران کمک نماید.
فروردین ماه ۱۴۰۳
